Leiden zet openbare ruimte in als hefboom voor duurzamere leefomgeving 

Foto op overzichtspagina: Alex Schröder

Men ging er aan de slag met tal van opgaven: van klimaatadaptatie en vergroening tot aardgasvrij wonen en een bouwteam in coronatijd. Met één gezamenlijk, centraal doel: het realiseren van een goede en duurzame leefomgeving voor de stad en haar bewoners. “De aanpak kenmerkt zich door lef en onderzoekend vermogen”, zegt strategisch ontwerper Openbare Ruimte Tjinta Versteegen, ”typisch Leids DNA”.

Inzetten op bewonersparticipatie en duurzame keuzes

Door planningen en budgetten van verschillende assets zoals wegen, groen en afval op elkaar af te stemmen, ontstond zowel ruimte voor innovatieve oplossingen als kostenbesparingen. Er was veel aandacht voor bewonersparticipatie, met rondes door de wijk en visuele middelen zoals 3D-beelden en filmpjes om de betrokkenheid te vergroten. De wijkvernieuwingen in Leiden zijn inmiddels stevig verankerd in beleid én praktijk. Er is 2,6 hectare groen toegevoegd en er zijn 371 extra bomen geplant. Leiden gebruikt meetinstrumenten zoals de Leidse ladder en een hittestress-tool om duurzaamheid te monitoren.

Succesfactoren

Tjinta adviseert collega-gemeenten om vooral “gewoon te dóen”. “Te vaak blijft men hangen in de theorie.” Het links georiënteerde gemeentebestuur stimuleert het verwezenlijken van de meer “groene” ambities. Tjinta heeft nog een tip: “Het is goed de wijkaanpak periodiek te blijven agenderen in de gemeenteraad. Dat verhoogt draagvlak.” Ook de samenvoeging van de verschillende beleidsthema’s in één nieuwe afdeling Duurzame Leefomgeving droeg bij aan integrale samenwerking binnen de gemeentelijke organisatie.

Nieuwe uitdagingen

Natuurlijk kan het altijd nog beter en integraler. De komende jaren werkt Leiden aan een betere koppeling tussen fysieke en sociaal domein en het sterker onderbouwen van gebiedsvisies. Ook nieuwe beheerafspraken vragen aandacht, zeker nu grenzen tussen assets vervagen: want valt een wadi nu onder riool of groen? En bewegen in de openbare ruimte heeft ook een relatie met spelen, sporten of groen.